Ir al contenido

Nieda

De Biquipedia
(Reendrezau dende Borguil)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Una nieda.

Una nieda u nyeda (en as parlas aragonesas con mas tendencia a presentar consonants oclusivas xordas entre vocals, nieta) ye una acumulación intencionada de feno u menos a sobén palla a'l redol d'un trallo vertical, que se conoix como niedil.

As niedas son una forma tradicional d'almagacenar o feno a'l raso, disposando-lo de forma que tienda a evacuar l'augua d'a plevia y a nieu como si estás un tellau, o que dificulta que s'acalamone (se pudra) y achuda a prolargar-le a conservación.

Se montan ta almagacenar os excedents de feno que no troban puesto ta concaber-los en os hierbers ni en os pallers, a on que la hierba tiene millor conservación, u ta almagacenar-la en puestos fuera de poblau a on que no se disposa d'ixe tipo de construccions, por eixemplo por proximidat a'l puesto a on se tiene o ganau. En l'actualidat y gracias a la mecanización de diferents procesos en l'agricultura, como a siega (incluindo a d'o feno), as niedas son cada vegada menos frecuents, pus resulta mas fácil almagacenar a hierba en pacas que se fan mecanicament, muit a sobén con a mesma maquina segadera.

Etimolochía[editar | modificar o codigo]

A etimolochía d'a parola nieda ye muit discutida. D'alcuerdo con bels autors, podría venir d'o latín <*MEDIA u <*MEDIAL, en referencia a la posición d'o niedil, en meyo de a nieda, u estar una forma femenina de <NIDU,[1] «niedo», por estar feita de branquetas de feno u de palla.

Atros autors, como o profesor Brian Mott, consideran posible que a voz aragonesa nieda dimane d'o basco <meta, que significa «motilón» (de palla u de hierba)[1] u directament «nieda», u d'o galo <meda, anque tampoco descartan a posibilidat que se remonte a o latín <META,[1] un tipo de columna con forma de cono.

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. 1,0 1,1 1,2 (es) MOTT, Brian L. (2000). Diccionario etimológico chistabino-castellano castellano-chistabino. Institución «Fernando el Católico». Zaragoza. ISBN 84-7820-553-5

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]