Ilesia de Santa María la Mayor de Berbegal
Ilesia de Santa María la Mayor | |
---|---|
Situación cheografica | |
Estau | |
País | |
' | |
Situación | Berbegal, Aragón |
Adreza | Plaza d'Espanya, 5 |
Coordenatas | |
Archidiocesi | |
Diocesi | Uesca |
Arcipestrau | Sesa-Berbegal |
Información cheneral | |
Advocación | Santa María |
Culto | Cristianismo |
Orden | |
Rector | |
Vicario parroquial | |
2.º Vicario parroquial | |
Mosen | |
Propietario | |
Administrador | |
Director | |
Coste | {{{coste}}} |
Vesitable | |
Altaria | |
Pisos | |
Amplaria | |
Largaria | |
Superficie | |
Diametro | |
Aforo | |
Altaria s.r.m. | |
Atras | |
Alcance | |
Iluminación | |
Potencia | |
Arquitectura | |
Tipo | Ilesia Antiga colechiata |
Estilo | Romanico |
Función | |
Catalogación | Bien d'Intrés Cultural |
Materials | |
Construcción | |
Construcción | Sieglo XII |
Fundador | |
Inicio | |
Fin | |
Inauguración | |
Destrucción | |
Arquitecto | |
Incheniero estructural | |
Incheniero de servicios | |
Incheniero civil | |
Atros | |
Premios | |
Pachina web | |
Localización | |
A iglesia de Santa María la Mayor u Santa María la Blanca ye una ilesia que se troba en o municipio de Berbegal, en a provincia de Uesca, en Aragón. Fue construyida en o sieglo XII en estilo romanico tardano y reconstruyida en epoca posterior, lo que chustificaría a mezcla d'os estilos romanico en a cabecera y gotico en a nau y en a torre. A causa d'a suya importancia tenió o rango de colechiata.
A edificación romanica constaba d'un molimental edificio de tres naus, transepto, cimborio, cabecera de tres absides y cuantas portiadas molimentals. En zaguerías d'o sieglo XII se remató precipitadament parti d'un segundo trampo. A planta heba d'estar de cruz latina encara que por motivos economicos habioron de zarrar-la de malas trazas.
Exterior[editar | modificar o codigo]
A colechiata de Berbegal ye de molimentals proporcions. Constituyida por tres grans absides escalonaus, estando, como ye habitual, prou mas alto y fundo o central.
Puerta norte[editar | modificar o codigo]
Ye la puerta mas important, situada a o norte d'a ilesia en l'actualidat, encara que habió d'haber-se prochectau un atra mas fachendosa en a frontera occidental que no plegó a construyir-se en zarrar-se precipitadament o muro. Tiene arquivoltas aboceladas de meyo punto sobre chambas y tres pars de columnas con capitels lisos.
En o cabecero bi hai un crismón, un tanto peculiar ya que l'habitual "S", s'ha convertiu en una "G" u en una sigma minuscla.
Portico sud y campanal[editar | modificar o codigo]
O portico sud y a torre d'o campanal que se devanta sobre él son d'o sieglo XIII. A suya construcción cuasi tapa parte d'a porteta meridional, lo que indica que ye posterior, pues queda descentrada. O portico u porche se cubre con vuelta de crucería sencilla y primitiva. S'ubre a l'exterior por meyo de tres grans arcos apuntaus, sobre un sistema columnario enriquiu con a-saber-los capitels figuraus.
A torre sobre o portico tien tamién tres finestras, si bien istas son de composituras romanicas con dople arquivolta baquetonada sobre columnas.
Columnas exteriors[editar | modificar o codigo]
Trobamos mas que mas temas zoomorfos de arradigau simbolismo: parellas de lions vichilants, combates entre dragons y lions, bel que unatro dragón androfago, lions atrapando un cuadrupedo, un hombre que pareixe cazar a un ciervo, un hombre con un gran saco a la espalda, etc.
Interior[editar | modificar o codigo]
En l'interior tamién s'aprecian cualques d'as fases constructivas por as cuals pasó lo templo. O cabezal y o transepto son d'o sieglo XII, con as vueltas de forno y meyo canyón caracteristicas.
Istos tres absides son escalonaus y de distinto volumen (muito mayor o central) y tienen a particularidat d'amostrar-sen sin masiaus elementos, como retablos y atros obchectos mueble, que distraigan a suya observación.
Sobre o crucero habió d'erichir-se una cupula sobre pichinas, pero fue reemplazada en o sieglo XVI por un atra estrelada de factura tardogotica
Columnas interiors[editar | modificar o codigo]
Os capitels son lisos u de somera talla, lo que refirma o vinclo d'ista ilesia con l'arquitectura cisterciense que imperó en gran parti de l'arquitectura monastica d'a segunda metat d'o sieglo XII en buena parti d'os reinos hispanos cristianos.
Biens muebles desapareixius[editar | modificar o codigo]
O mas famoso yera o frontal d'altar u antipendio pintau con a fegura de Cristo en Machestat rodiau por os doce apóstols. Ista pieza, considerada una obra mayestra amanada a lo estilo d'a sala capitular d'o Monesterio de Santa María de Sixena, se tresladó enta Leida en 1904, ya que a ilesia se trobaba sin culto y perteneixeba a la diocesi de Leida. En l'actualidat s'exposa en o Museu de Leida Diocesano y Comarcal.
En 1954, Berbegal pasa a fer parti d'a diocesi de Uesca y dende 2005 se reclama, sin exito encara, a suya tornada a o puesto d'an partió.
Cheodesia[editar | modificar o codigo]
Bi ha un vértiz cheodesico situau sobre a torre d'a ilesia a una altaria de 538 metros dende o livel d'a mar[1].
Referencias[editar | modificar o codigo]
Vinclos externos[editar | modificar o codigo]
- Se veigan as imáchens de Commons sobre a ilesia de Santa María la Mayor.
- (es) Información en a pachina d'o SIPCA