Wikipedia:Lista d'articlos que toda Wikipedia habría de tener/Archivo
Si vusté sabe aragonés, vusté mesmo puede empecipiar a traducir ista lista u a escribir os articlos que habría d'haber en os vinclos en royo. Ta más información, puet vesitar a pachina d' Aduya.
Orichinalment publicau en meta:List of articles all languages should have
A enchaquia por la que s'ha creyato ista paxina (listar os articlos que toda Wikipedia habría de tener) ye estando discutito en a canal #wikilist d'o rete IRC Freenode igual como os articlos que astí s'encluyen, por lo tanto, por favor, si se deseya encluyir bella dentrada serba preferible discutir-la previament en a #wikilist
Bi ha un creixient numero de prochectos wikipedicos. Beluns creixen a escape, pero belatros encara parexen amenistar un empentón. A propuesta d'un usuario se creyó ista lista ta fazilitar y asegurar que o mayor numero de Wikipedias tienen cubiertos unos campos minimos d'información, útil ta l'usuario y desixible a qualsiquier enciclopedia. Asinas, aquells que dentren en a wikipedia poderán sentir-sen más motivaus ta participar en o suyo desembolique.
Por lo tanto, dito usuario proposó que se creyase una lista con 1000 enrastres que habrían d'existir ta todas y cada una d'as distintas Wikipedias.
Istos articlos poderban estar mui simplos, encluyendo a información más alazetal. En bels casos, puede estar nomás una tabla, mientres que en atros casos puede estar un esbrusada. Ista iniziatiba puede empentar os chicoz proyeutos y s'aspera amanir articlos que se puedan traduzir con fazilidá.
Cómo s'emplega ista lista[modificar o codigo]
Bi ha cuantas trazas d'emplegar ista lista. Una d'ellas ye traduzir-la ta una segunda luenga n'a que a Wikipedia cuente con pocos articlos y asinas comprebar qué articlos encara no esisen en a Wikipedia en ixa luenga. Muitos d'os articlos en ista lista aparexeran en a Wikipedia en español u en a Wikipedia en anglés simple. D'ista traza, una posibilidá ye traduzir ixos articlos dende beluna d'istas wikipedias. Amás, tamién se pueden comprebar os enrastres que tienga qualsiquier articlo á bersions de Wikipedia en atras luengas si se quiere mirar más informacion sobre l'articlo.
Particularidaz culturals[modificar o codigo]
Propuesta de Lista d'articlos que a Biquipedia abría de tener. Sé libre d'adhibir lo que trobes a faltar.
Habría d'haber a lo menos tres frases por cada articlo biografíco, estando bellas cient biografías a replenar.
Musicos[modificar o codigo]
- Isaac Albéniz
- Johann Sebastian Bach
- Ludwig van Beethoven
- Johannes Brahms
- Claude Debussy
- Wolfgang Amadeus Mozart
- Johann Pachelbel
- Jean-Philippe Rameau
- Maurice Ravel
- Igor Stravinski
- Piotr Ilich Chaikovski
- Giuseppe Verdi
- Antonio Vivaldi
- Richard Wagner
Esploradors, descubridors[modificar o codigo]
- Roald Amundsen
- Jacques Cartier
- Cristofo Colombo
- James Cook
- Hernán Cortés
- Francis Drake
- Amelia Earhart
- Vasco da Gama
- Edmund Hillary
- Ferrando de Magallans
- Marco Polo
- Zheng He
Imbentors e zentificos[modificar o codigo]
- Marie Curie
- Charles Darwin
- Albert Einstein
- Thomas Alva Edison
- Enrico Fermi
- Henry Ford
- Sigmund Freud
- Galileo Galilei
- Johannes Gutenberg
- Edward Jenner
- John Maynard Keynes
- Isaac Newton
- Florence Nightingale
- Leonardo da Vinci
- Os chirmans Wright
Escritors e filosofos[modificar o codigo]
- Dante Alighieri
- Aristoteles
- San Agostín d'Ipona
- Matsuo Basho
- Birchilio
- Rachel Carson
- Germaine Greer
- Johann Wolfgang von Goethe
- Erodoto
- Ipocrates
- Ildegarda de Bingen
- Immanuel Kant
- Lao Tzu
- Li Po
- Martín Lutero
- Rosa Luksemburg
- Karl Marx
- Murasaki Shikibu
- Omero
- George Orwell
- Platón
- Pitagoras
- Safo
- William Shakespeare
- Adam Smith
- Socrates
- Sun Tzu
- J.R.R. Tolkien
- Tu Fu
- Tomás d'Aquino u San Tomás d'Aquino
- Mary Wollstonecraft
- Zeami
- Confuzio
- Sima Qian
Politicos e atros liders d'o pasato[modificar o codigo]
- Abderramán
- Akbar o Gran u Akbar
- Alexandro Magno
- Zésar Augusto u Augusto
- Otto von Bismarck
- Simón Bolívar
- Catalina la Gran, Emperatriz de Rusia
- Carlemaño
- Carlos I d'España e V d'Alemaña
- Cixi (Tse Hsi, Tz'u-hsi) (A emperatríz biuda de China, 1835 - 1908)
- Felipe II d'España
- os Reis Catolicos u Isabel y Ferrando
- Winston Churchill
- Cleopatra VII
- Chulio Zésar
- Francisco Ferrando d'Austria
- Indira Gandhi
- Mohandas Gandhi
- Charles de Gaulle
- Emperador Guillén II d'Alemanya
- Hammurabi
- Gro Harlem Brundtland
- Mary Harris (Mother Jones)
- Hirohito, Emperador de Chapón
- Adolf Hitler
- Reina Isabel I d'Anglaterra
- Reina Vitoria I d'Anglaterra
- Thomas Jefferson
- Chinguis Can
- Kaahumanu
- Lenin
- Liliuokalani, Reina de Hawai
- Abraham Lincoln
- Rosa Luksemburg
- Napoleón Bonaparte
- Nefertiti
- Nelson Mandela
- Makeda, Reina de Saba (Etiopia)
- Mao Tse-tung u Mao Zedong en pinyin
- Benito Mussolini
- Kwame Nkrumah
- Emmeline Pankhurst
- Pietro lo Gran de Rusia
- Pol Pot
- Franklin Delano Roosevelt
- Saladín
- Sammu-ramat (Semíramis), Reina d'Asiria
- Josef Stalin u Stalin
- Tamerlán u Timür Lang
- Eva Perón
- Toro Posato
- Lión Trotsky
- Harry Truman
- George Washington
- Qin Shihuang
- Zizerón
- Shaka Zulu
Melitars e estrategas[modificar o codigo]
Politicos e liders contemporanios[modificar o codigo]
- Ban Ki-moon
- Kofi Annan
- Silvio Berlusconi
- Romano Prodi
- Gordon Brown
- Tony Blair
- George W. Bush
- Nicolas Sarkozy
- Jacques Chirac
- Vladimir Putin
- Angela Merkel
- Gerhard Schröder
Atros[modificar o codigo]
- Mary Dyer
- Bill Gates
- Emma Goldman
- Steve Jobs
- Frida Kahlo
- Helen Keller
- Martin Luther King, Jr. u Martin Luther King
- Golda Meir
- Rosa Parks
- Eleanor Roosevelt
- Sojourner Truth
- Harriet Tubman
Terroristas[modificar o codigo]
Países, lais e politica[modificar o codigo]
Una tabla con una lista que tienga toz os países (203 articlos): Estatos d'o mundo
Produtos de gasto domesticos[modificar o codigo]
Alimentos[modificar o codigo]
- Agricultura
- Azeite
- Berduras
- Binagre
- Camparols
- Chicolate
- Lamins e Postres
- Fruitas
- Fongos
- Ortalizias
- Lautios
- Legumbres
- Fruitos xutos
- Sorgo
- Tabaco
- Tuberclos
- Zerials
Carnes[modificar o codigo]
Pescatos e mariscos[modificar o codigo]
Bebidas[modificar o codigo]
Continent[modificar o codigo]
A lo menos s'aberba que escribir tres frases por continén.
Atras rechions[modificar o codigo]
Prenzipals ziudaz[modificar o codigo]
- Atenas
- Bangkok
- Berlín
- Estambul u Istambul
- Hong Kong
- Cherusalén u Jerusalén
- Londres
- Los Ángeles
- Madrit
- Meca
- Moscú
- Nueba York u New York
- París
- Pekín
- Roma
- Shanghai
- San Petersburgo
- Tenochtitlán
- Timbuktú u Tombouctou
- Tokio
- Washington, DC
Monedas/Dibisas[modificar o codigo]
Miszelania[modificar o codigo]
- Alpes
- río Amazonas
- Andes
- Ozián Antartico
- Ozián Artico
- Ozián Atlantico
- Mar Baltico
- Bolcán
- Mar Negro
- Disierto
- Gran Barrera de Coral
- Grans Lacos
- Bal d'o Gran Rift
- Himalaya
- Ozián Indico
- Kilimanjaro
- Mar Mediterranio
- río Mississippi
- Mont Everest u Everest
- Cadreitas d'o Niagara
- Río Nilo
- Polo Norte
- Mar d'o Norte
- Ozián
- Ozián Pazifico
- Canal de Panamá
- Selba tropical
- Río
- Montañas Rocosas
- Disierto d'o Sahara, Sahara
- Polo Sur
- Canal de Suez
- Laco Bitoria
- Laco Tanganica u Tanganyika
- Laco Titicaca
- Gran Cañón - Mar Muerto - Mar - Montaña - Mar Caspio - Salto d'augua - Ibón
Aberba que escribir, a lo menos zinco frases de:
- Dinosaurio
- Edat de Piedra
- Edat de Bronze
- Sumeria
- Antigo Echipto
- Edat de Fierro
- Grezia clasica
- Imperio Romano
- Imperio Bizantino
- Baxa Edat Meya
- Alta Edat Meya
- Bikingos
- Cruzadas
- Gran Zisma d'Oczident u Gran Zisma d'Orient
- A Peste negra
- O Renaximiento
- Reforma protestant
- Descubrimiento d'America
- Colonización de Norteamerica
- Colonización de Suramerica
- A Inquisición
- Sacro Imperio Romano Chermanico
- Guerra Zebil Anglesa
- Imperio Britanico
- Esclabitut
- A Ilustración
- Revolución francesa
- Revolución industrial
- Guerra Zebil d'os Estaus Unius
- Reparto d'Africa
- Restauración Meichi
- Primera Guerra Mundial
- Revolución rusa
- Guerra Zebil Rusa
- Guerra Zebil Española
- Segunda Guerra Mundial
- L'Olocausto
- Guerra Fría
- Guerra de Coreya
- Embasión sobietica d'Afganistán
- Programa Apollo
- Guerra de Bietnam
- Apartheid
- Guerra d'o Golfo
- Anarquía
- Capitalismo
- Comunismo
- Democrazia
- Ditadura
- Faxismo
- Feminismo
- Fundamentalismo relichioso
- Globalización
- Imperialismo
- Liberalismo
- Monarquía
- Nacionalismo
- Razismo
- Republica
- Sozialismo
- Dibisión de Poders
- Partito politico
Atros asuntos socials[modificar o codigo]
Internacional[modificar o codigo]
- Cruz Roya / Meya Luna Roya (Federación Internacional d'a Cruz Roya e a Meya Luna Roya)
- Chuegos Olimpicos
- Diplomazia
- FMI
- Liga Arabe
- Libertat
- OPEP
- OTAN
- Premio Nobel
- Unión Europea
Aberba que escribir, a lo menos, zinco frases introdutorias de cada relichión:
- Bahaísmo
- Budismo
- Budú
- Cristianismo
- Chesucristo
- o Papa
- Ilesia (puesto de culto) - Ilesia Catolica - Ilesia Ortodocsa
- Confucionismo
- Chainismo
- Chudaísmo
- Dios
- Espritismo
- Induismo
- Islam
- Mitolochía
- Sikhismo
- Taoísmo
- Xintoísmo
- Zoroastrismo
Mención a ideyas que negan u embudian d'a esistenzia de Dios:
Aberba que escribir, a lo menos, tres frases sobre:
- Arte
- Danza
- Zine
- Chuegos
- Literatura
- Libro
- Libros clasicos
- A Biblia
- Don Quixot d'A Mancha
- Epopeya de Gilgamesh
- Ilíada
- Odiseya
- Hamlet
- O Prenzipe de Maquiavelo
- Korán u Corán
- A Republica de Platón
- As mil e una nueiz
- Poesía
- Libros clasicos
- Musica
- Instrumento musical
- Instrumento de cuerda
- Radio
- Telebisión
- Tiatro
Aberba que escribir, a lo menos, zinco frases introdutorias t'as prenzipals categorías:
Astronomía[modificar o codigo]
- Año luz
- Asteroide
- Benus
- Big Bang
- Carrera de San Chaime u Bía Lautia
- Chupiter
- Tierra
- Galacsia
- Estrela
- Luna
- Marte
- Mercurio
- Cometa
- Neptuno
- Planeta
- Plutón
- Saturno
- Sistema solar
- Sol
- Urano
Biolochía[modificar o codigo]
Mamiferos Anatomía[modificar o codigo]
- Sistema dichestibo
- Bodiello gordo
- Bodiello fino
- Ferito (u figado)
- Sistema respiratorio
- Sistema osio Escleto u (Esqueleto)
- Sistema nerbioso
- Sistema endocrino
- Sistema zirculatorio
- Sistema reprodutibo
- Tegumento
- Peito
Prozesos biolochicos[modificar o codigo]
Bida[modificar o codigo]
- Animal
- Archaea
- Bauteria
- Fongo
- Planta
- Protista
Quimica[modificar o codigo]
- Lista d'os elementos
- Tabla periodica d'os elementos
- Aluminio (Al)
- Carbonio (C)
- Elio (He)
- Fierro (F)
- Idrocheno (H)
- Nitrocheno (N)
- Oro (Au)
- Osicheno (O)
- Plata (Ag)
- Sen (Zn)
Ecolochía[modificar o codigo]
Cheolochía[modificar o codigo]
Medezina[modificar o codigo]
- Alcolismo
- Birus
- Cánzer
- Carraña
- Diabetis mellitus
- Disentería
- Ipertensión
- Gripe
- Malaria
- Mal galico
- Malotía mental
- Obesidat
- Picueta
- SIDA
- Tuberculosis
- Xordera
- Zeguera
Metiorolochía[modificar o codigo]
Fesica[modificar o codigo]
Recursos[modificar o codigo]
Atros
Industrias[modificar o codigo]
Unidaz deribadas d'o SI e atras[modificar o codigo]
Calandarios e cronometros[modificar o codigo]
- Calandario
- Calandario gregoriano
- Algoritmo ta calcular o diya d'a semana (Day-of-week algorithm)
- Calculo d'a calendata de Pascua (Calculation of date of Easter)
- Calandario gregoriano
- Fuso orario
- Orario d'estiu / orario estibal
100 imbentos[modificar o codigo]
Os imbentos más utils, no los más emplegatos por l'ombre
- Alemán
- Anglés
- Arabe
- Aragonés
- Chaponés
- Chinés
- Chinés mandarín
- Español
- Esperanto
- Franzés
- Gramatica
- Indi
- Latín
- Ruso
- Sanscrito
Melitar[modificar o codigo]
No son en a lista pero son semelláns Fuerzas Armatas - Polizía
Computadors[modificar o codigo]
Tecnolochía común[modificar o codigo]
- Carrucha
- Falca
- Fuego
- Imbento
- Imprenta
- Maquina de bapor
- Metalurchia
- Motor de combustión
- Palanca
- Plan enclinato
- Rueda
- Torniello
Comunicación[modificar o codigo]
Eletrezidat[modificar o codigo]
Materials[modificar o codigo]
Tresporte[modificar o codigo]
Arma[modificar o codigo]
- Arma de fuego
- Arma nucleyar
- Arte Marzial (ye dizir o cuerpo como arma)
- Espada
- Esplosibo
- Estral
- Metralladora
- Polbora
- Tanque u Carro de combate
- Berdat
- Conoiximiento
- Dezisión por consenso
- Etica
- Metodo Zentifico
- Ontolochía
- Politica
- Punto de bista niutral